۱۳۹۴ مهر ۱۷, جمعه

لطفا کمی بیشتر "چه گوارا"!

"او یک روشنفکر است و کاملترین انسان عصر ما" (ژان پل سارتر)
پرتره ای سیاه و سفید از مردی ریش گذاشته با کلاهی کج، تصویر نادری بود برای نوجوانی که میخواست وارد دنیای بزرگترها شود! این تصویر را شاید جزئی از اولین دریچه هایی بود که نهیبم میزد که دیگر خیره سری نوجوانی به سر آمده است و باید خود را برای ورود به دنیای پر هیاهوی بزرگسالی آمده کنم!
ناخودآگاه این تصویر وسوسه ات میکرد که او آینه ی تمام معنای بزرگسالی است!
اینچنین بود فرمانده بخشی شد از اسطوره هایی که کاراکترشان روحیه ی مرحله ی جدید سنی ات را شکل داد...
***
به صورت هیستریکی سعی شد تصویر فرمانده را به برندی تجاری تبدیل کنند! روزانه صدها تصویر مختلف از این تصویر سیاه و سفید به چشمت میخورد، بر روی فندک، تیشرت، پوسترهای رنگ و وارنگ تجاری، کیف، حتی به خودکار و انگشتر و پلاک هم رحم نکردند! دستی پنهان سعی داشت کارکتر اصلی شخصیت سیاه و سفید را به برندی تجاری برای فروش افسارگسیخته تبدیل کند، تصویری که ملاک، فقط دیدن پرتره ی مردی خوش قیافه ی ریشو ی جذاب بود، تمام این این فروش افسارگسیخته برای پنهان کردن کاراکتر اصلی به وجود امده بود! مهم فقط جنبه ی جذاب تصویری است! نباید هیچکس فرمانده را در قالب چریک انقلابی تشخیص دهد...
***
تصویر سیاه و سفید جذب ات میکرد! اما خود تصویر با تمام نقشهایی که بازار برایش ترسیم کرده بود مجبور ات میساخت کشف اش کنی! تصویر تو را جذب میکرد که بخوانی... به راستی او که بود؟
اینجاست که دیگر آن پرتره ی سیاه و سفید اهمیت اش را از دست میداد و این کاراکتر فرمانده بود که جایش را میگرفت...
فرمانده ای انقلابی چپ گرا که دوشادوش انقلابیون در گواتمالا، کوبا، بولیوی و کنگو مبارزه کرد... اعتقاد داشت باید ویتنام را تکثیر کرد...
فرمانده تصویر روشنی از آنچه برایت در ابتدای راه بزرگسالی در نظر گرفته بودند را برملا میساخت...
***
عکس پرتره ی فرمانده را باید برمیداشتی، دیگر احتیاچی به آن عکس و تمام عکسهایی که از فرمانده وجود داشت نبود... از این به بعد این کاراکتر، افکار، پراکماتیست بودن و عدالت خواهی بود جای خود را به تصویر پرتره ی سیاه و سفید فرمانده داد...
فرمانده به برند بودن تصاویرش احتیاج نداشت...
***
یاد و خاطره انقلابی پراکماتیست "ارنستو رافائل گوارا دلاسرنا" و تمام انقلابیونی که برای آزادی، عدالت اجتماعی، ضد اشغالگری و ضد استعمارگری جان باختند گرامی باد...

۱۳۹۴ مهر ۹, پنجشنبه

خود ارضایی آریایی و چهار سویه ی ارتجاع!

شاخ و شانه کشیدن های ایران و عربستان بعد از حادثه ی منا به اوج خودش رسیده است! امروز رسما خامنه ای عربستان را تهدید نظامی کرده است! تا چه اندازه این تهدیدات از واقعیتی متوهمانه سرچشمه میگیرد و در همان حال مصرف داخلی برای جناحهای نزدیک به نظام دارد به جای خود، اما دردناکترین بخش این شاخه شانه کشیدنها اوج احساسات پاک آریایی ایرانیان است! کافی ست فقط نگاهی به کامنتهای ثبت شده زیر خبر تهدید نظامی ایران بیاندازید! آنجایی که ملت همیشه در صحنه با ولع تمام، آب از لب و لوچه آمده، غرور آفرین از قدرت نظامی ایران، نیروی نظامی حرفه ای، قدرت موشکی تحسین برانگیز حرف میزنند!؟
با این کامنتها اوج هم گرایی ملت و دولت مرتجع به خوبی مشاهده میشود، به راحتی میتوان تحلیل کرد که نظام سیاسی حاکم جزء لاینفکی است از جامعه ای متوهم برگرفته از عظمت طلبی آریایی با شاخصه ای شیعی!
توهم خامنه ای فقط از مشاورین سپاهی اش نیست بلکه جزئی از این توهم برگفته از احساسات قشر نزدیک به مرکز است، قشری که در هر حال خود در توهمی عظیم گرفتار آمده است، توهمی که در نوستالوژی جعلی به اضافه ی حس خود کم پنداری گرفتار گشته، حسی که سعی دارد با بلوف سیاسی خلاء روحی کوچک پنداری اش را پر کند! این حس عظمت طلبی نه از خود بزرگ پنداری بلکه دقیقا شاخصه ی اصلی آن خود کوچک پنداری است ، حس که سعی دارد با هر نوع دست آویزی کوچکی اش را از یاد ببرد! این حس همانی است که قاسم سلیمانی را سردار بزرگ ایرانی برمیشمارد، سپاه را نیروی حرفه ای در نظر میگیرد! و در همان حال مهر تایید میزند به گفته های خامنه ای! در چنین حالاتی تمام دستگاه طویل عریض دیکتاتوری میتوانند جزئی از احساس غرور مرکز گرایان باشد! فرقی هم ندارد این حس غرور مشترک مابین چپ مرکز گرا تا راست اش، لیبرال و طرفداران سلطنت گذشته و اصلاح طلب مشترک است! مهم خود حس است خوراک عالی ایست برای پر کردن خلاء کوچک پنداری!
***
بحران خاورمیانه بر گرده ی چهار ضلع مرتجع قرار گرفته است، ایران، عربستان ، اسرائیل و ترکیه اضلاع این چهار سویه را تشکیل میدهند، چهار سویه ای که هیچکدام قدرت حذف دیگری را ندارند و همین توازن قوا مابین طرفین باعث ویرانی هرچه بیشتر منطقه گشته است! همین توازن قوا و درک به موضوع ناتوانی حذف دیگری باعث به وجود آمدن سیاستی گشته که هر چهار سو دست به جنگ نیابتی بزنند، جنگ نیابتی که به دلیل مرتجع بودن چهار کشور خود تولید کننده ی گروه های مرتجع کوچکی است که سوخت حرکتی شان از جنایت، فاشیزم، عقب افتادگی فکری و خالی بودن از پرنسیب انسانی تغذیه میشود!
قرار گرفتن هر نیروی سیاسی در چهارچوب سیاست این چهار کشور جز ویرانی و مرگ سیاسی هیچ دستاورد دیگری ندارد، نمیتوان دمکرات بود و خود را در چهارجوب سیاسی عربستان تعریف کرد! خود را نیروی سکولار آزادی خواه تعریف نمایی اما در قطب بندی ایران مشارکت داشته باشی، نمیتوان به پاور شیرینگ و حقوق انسانی معتقد بود اما در همان حال شریک سیاسی ترکیه فاشیستی قلمداد شوی، نمیتوان به حقوق بشر و پرنسیبهای انسانی دنیای مدرن پایبند باشی اما خود را دوست اسرائیل بنامی! مشارکت در هر کدام از این اضلاع کمیک احمقانه ایست برای نیروهای سکولار و دمکراسی خواه!
***
در چنین فضای سیاسی، نیروهای سکولار و دمکراسی خواه تنها یک راه دارند، استقلال سیاسی، درک به قدرت جامعه ای که از آن برخواسته اند و سرمایه گذاری در توان جامعه ای که برای آن جامعه اکت سیاسی را انجام میدهند! تنها راه گرفتار نشدن در منجلاب ارتجاع چهارسویه خاورمیانه استقلال عمل سیاسی است که بیرون از چهارچوبهای خاورمیانه ای تعریف گشته باشد...

۱۳۹۴ مهر ۵, یکشنبه

راو یان ڕاوچی... ئەمە مەسئەلەیە!

کاتێک سنوورێت لە داخرابێت و هەموو ئەو شتانە و کەسانەی وا خۆشت بوێت لێت زەوت بکرێت تێدەکۆشی بۆشاییەکە بە سایىێێر و ئینتێرنێت پڕ کەیتەوە! 
ئەپلیکەیشێن و سمارت فۆن و لۆپتۆب و ... هەر هەموویان بەشێکن لە ژیانی رۆژانەت! لەو سات و کاتەیە قەدری ئینتێرنێت دەزانی! لانیکەم ئەگەر لەمس و بۆنت نییە ئەما بە دیتن بۆشاییەکە پڕ دەکەیتەوە! چاوت دەبێت بە دەست، بە لوت، تێدەکۆشی تەنانەت بیر بکەیتەوە لەو کاتەی کە خەریکی قسە دەکەی چ بۆنێک دار و بەردی تەنیوە!
لە دەور و بەری ماڵیان پێموابێ دەکەڵێکی رادیۆ هەبوو،رادیۆیێکی کە کاریشی فەقەت بڵاوکردنەوەی قوورعان و نەسیحەتی ئیسلامی بوو هەرجار قسەمان دەکەرد نۆیزی رادیۆکە دەکەوتە سەر ‌هێدفۆنەکەی! دەڵێی رادیۆی ئیسلامییان گرتبوو! دەنگمان لەگەڵ نەسیحەتی ئیسلامی تێکەڵ دەبوو، هەندێک جاریش دەبوو بە عەزابی رۆح! راستت بوێت بیری یەکەم رۆژی دەستبەسەر بوون لە ئیتلاعات دەکەوتمەوە! ئەو رۆژە بە درێژایی ٨ ساعەت کەس لێی نەپرسیم فەقەت رادیۆیان لە سەر شەپۆلی شەبەکەی قوورعان دانابوو و هەر دەیوت و دەیوت! بۆیە زۆر جار کە قسەمان دەکرد بیری یەکەم رۆژی دەستبەربوونم دەکەوتمەوە! هەرچەند دڵم نەدەهات هیچ بڵێم! ئاخر دیتنەکەو قسە کردنەکە ئەوەندەی بەها هەبوو کە چەند سات و کات دەنگی ناخۆشی کابرای عەجەمی نەسیحەت کەر تەحەمول کەم!
وەک هەموو رۆژەکان پرسیاری کرد!
- رات لەسەر خۆشەویستی چۆنە!؟
ساتێک بێدەنگ بووم، هەناسەیێکم هەڵکێشا! جگەرەکەم پێ کرد مژێکی تەواوم لێدا...
- دەزانی وەک راوچیێک خۆم دەبینم کە سیلەی گرتووە لە شێرێکی مێ لە ناو چارەگەنمێکی لێواولێو زەرد هەڵگەراو. جارە گەنم بە دەم شنە باوە کەروێشکە دەکات، مادەشێر پشتی لە راوچییە ، راوچی ئەو دەبینێ بەڵام ئەو راوچی نا! هەموو شت دەستی داوەتە دەستی یەک و ماتڵی پەلەپیتکەیێکە کە فیشەکێک دەرپەرێ و راوەکە پبێکێ! یەکەرەت بایێک بە هێز هەڵ دەکات! فارس وتەنی هەڵکەردنی با هەمانا و لا کردنەوەی مادە شێر هەمان! چاو دەبرێتە ناو چاوت! دەتبینێ و دەیبینی!
هەموو پرۆسەکە ١ چرکەیە یەک چرکە! 
لەو کاتەدایە تۆ ئیتر راوچی نیت! 
خۆی ڕاوەکەی...

۱۳۹۴ شهریور ۲۹, یکشنبه

Baghdad Night


چاوی لێم بوو، نەمدەزانی لە چی دەروانێت! خۆم، سیگار کیشانم، دەورو بەرم، ئەو دوکەڵەی وا بە هەر مژی جگەرەکەم دەورمی دەتەنی! یان هەر چاوی لەوێ بوو خۆی لە شوێنێکی دیکە!؟ یان هەوڵی دەدا گوێ بە ئەو موزیکە کە دەنگی دەهات رابگرێت! منیش زۆر پرسیارم نەدەکرد. لێی دەگەرام ون بێت! راستیشت بوێت خۆشم نەمدەویست قسە بکا! پێم خۆشە زۆرتر چاو لێبکەم! هیچ قسەیێک نەکرێت، ئاخر هەندێک جار قسەکان دەبنە هۆکاری ئەوەی خەیاڵت بفرێ. بۆیە هیچم نەدەوت! یەکەرەت دەنگی بەرز کردەوە وتی:
- ئەگەر بێژن خۆت وەک شارێک پێناسە بکە کام شار هەڵئەبژێری؟!
بە بێ یەک و دو ولامم داوە :
بەغداد!
-بۆ؟
نازانم، هەستێکی تایبەتم هەیە بە نیسبەت بەغداد، وەک عەرش رۆشتوویێکی گەیشتوو بە فەرش دێتە بەرچاوم! بەڵام راستت بوێت هۆکاری دیکەشی هەیە! بەغداد غەمگینە! نارەحەت نییە! دەزانی؟ جیاوازیێکی یەکجار قووڵ هەیە لە نێوان غەمگین بوون و نارەحەت بوون، نازانم بۆ کوردی غەمگین چی دابنێم؟ پەشێوی؟ نابێت! ئەوە نییە، خەمۆکی؟ ئەوەش نابێت! بۆیە هەر دەتوانم بلێم غەمگین! 
لە دوایەش دا، شارێکی داگیر کراوە! بە دەست هەمووە داگیر کراوە! دەزانی هەستی داگیر بوون چۆن؟: وەک کۆنە ژنڕاڵێکی ژاپۆنی کە دوای شەری دووهەمی جیهانی لە خیابانەکانی تۆکیۆ لەسەر کورسیێک دانیشتووە گۆچانێکی بە دەستەوەیە لە بەرانبەری دا دەبینێت چەند سەربازی ئامریکایی زۆریان هێناوە بۆ کجە ژاپۆنیێک و ئەو هیچ دەسەلاتی نییە! 
بیهێنە بەر چاوت ئەو هەستە دەبێت چۆن بێت!؟
لەو کاتەدا ژنراڵ نارەحەت نییە! غەمگین دەبێت! 
نازانم توانیم مەبەستەکەم بگەیێنم؟!
جاوێکی لێ کردم، هیچی نەدەوت دوبارە هەردوکمان بێ دەنگ بوین! ئەمجار من پرسیارم کرد!
- ئەگەر بێژن من وەک سازێک پێناسە بکەی چ دەڵێی؟!
بە بێ هیچ راوەستانێک وتی؟
-عود...
هیچم نەوت بی دەنگ بووم....

۱۳۹۴ شهریور ۲۴, سه‌شنبه

شرفکندی، کاریزمایی عملگرا

حزب دمکرات کوردستان را میتوان جزء آن دسته از سازمانهای سیاسی دانست که در معرفی کردن رهبران کاریزماتیک به جنبش سیاسی اجتماعی کوردستان ید طولانی داشته است. این حزب در سالیان حضوراش در بستر حرکت اجتماعی کوردستان رهبران موفقی را به عنوان سکاندار حرکت اش معرفی نموده، رهبرانی که هر کدام خود مولدی برای ادامه حرکت سیاسی اجتماعی جنبش کوردستان بوده اند. رهبرانی که هیچگاه از بستر اجتماعی سیاسی جنبش کوردستان خود را جدا نکردند تا آنجا که بر سر اعتقاد به جنبش سیاسی که رهبریت آنرا به عهده داشته اند متعهدانه جان خویش را نیز فدا نموده اند.
بعد از ترور دکتر عبدالرحمان قاسملو شاید گفت تنها وجود شخص صادق شرفکندی بود که توانست حزب را از تراژدی مرگ رهبریت نجات دهد و جنبش سیاسی کوردستان را همچنان باپرجا به ادامه حرکت ترغیب نماید!
***
کاریزما کیست؟
کاریزما (charisma) کلمه ای یونانی به معنای موهبت است،یا همان تفاوت استثنائی! ماکس وبر را میتوان نظریه پرداز و مبلغ نظربه رهبر کاریزما در نظر گرفت!هرچند بعدها بسیاری از تحلیلگران به این مقوله پرداخته اند!
میتوان گفت کاریزما دارای شخصیت متمایزی است که به دلیل بودن این نوع شخصیت، از طرف اعضا چنان با او برخورد میشود که گویی رهبریت دارای کیفیتی استثنائی است که قدرت تحلیل بیشتری به نسبت افراد عادی دارد.
***
شرایط به وجود آمدن شخصیت کاریزما
وبر معتقد است که رهبري کاريزماتيک پديده‌اي است که اغلب در شرايط و وضعيت‌هاي منحصر بفرد و نادر ظهور مي‌کند!
به وجود آمدن رهبران کاریزما دقیقا در خلال زمانی است که بحران اجتماعی در بستر اجتماع، جنبش، سازمان و ... به وقوع پیوسته است! در چنین فضایی است که رهبر کاریزما متولد میشود و سکان حرکت اجتماعی، جنبش سیاسی یا سازمان انقلابی را به دست میگیرد! باید در نظر داشت خود بحران و خلاء عاطفی و مدیریتی در مقبول شدن رهبر نزد اعضا تاثیر بسزائی ایفا میکند! همانطور که فروید اعتقاد دارد چنین روابطی( روابط رهبر با اعضا) را در چهارچوب روابط پدر گونه باید تحلیل کرد. «قاطعيت و قدرت اراده و فعاليت پرانرژي (خصيصه‌هاي مرتبط با رهبران) بخشي از تصوير يک پدر است! که اعضا نیز با همچین تصویری به شخص رهبر نگاه میکنند!
***
چرا باید شرفکندی را رهبری کاریزما عملگرا در نظر گرفت!؟
دقیقا شرفکندی در اوج بحران سکاندار حزب دمکرات میشود! بعد از شهادت دکتر عبدالرحمان قاسملو دبیر کل حزب در وین توسط عوامل جمهوری اسلامی بسیاری از تحلیلگران سیاسی و همچنین خود جمهوری اسلامی بر این باور اعتقاد داشتند در نبود عبدالرحمان قاسلمو به عنوان شخص اول حزب و جنبش رهایی بخش کوردستان، جنبش اجتماعی - سیاسی کوردستان قطارش از ریل خارج خواهد شد و باید انتظار داشت در آینده ای نه چندان طولانی مسئله ی کوردستان بدون هیچگونه هزینه ی خاصی تمام شود.
در پی شهادت دکتر قاسملو و بحرانی که حزب دچار آن شد فقط وجود صادق شرفکندی بود که توانست در اوج بحران به وجود آمده حزب را دوباره بازسازی نماید و جنبش کوردستان را چنان رهبریت نماید که دوران پسا قاسملو حرکت اجتماعی و سیاسی با همان سرعت قبل به راه خویش ادامه دهد.
(شریف هژاری در مصاحبه ای که با چند تن از اعضای رهبریت اتحادیه میهنی کوردستان داشته است مینویسد: بسایری از جریانات سیاسی آنزمان بعد از شهادت دکتر قاسملو بر این نظر موافق بودند که با وجود چنین ضربه مهلک، وضعیت حزب دمکرات به سوی بحران کشیده خواهد شود اما نه که چینین وضعیتی به وجود نیامد بلکه در مدت دبیر کلی صادق شرفکندی بیشترین تلفات به جمهوری اسلامی وارد آمد "بخصوص در مناطق شمالی کوردستان داخل جغرافیای ایران"، همچنین در این مدت شاخه سیاسی حزب در اروپا به خوبی توانسته بود نظر سازمانهای آزادی بخش و دمکراسی طلب غربی را به سوی جنبش کوردستان بیش از پیش متوجه خود سازد. )
شرفکندی معتقد بود که فعالیت بیشتر حزب دمکرات چه از لحاظ نظامی، چه از لحاظ جنبشهای مدنی کوردستان در داخل جغرافیای ایران، چه از لحاظ فعالیت های سیاسی ضامن پیروزی سریعتر جنبش رهایی بخش کوردستان میشود،( فضای بسیار وسیعی برای مبارزه وجود دارد که دارای ابعاد گوناگون و راه های مختلفی است، مهم حس ملی و انقلابی است، مهم تعهد ما به انقلاب و جنبش سیاسی کوردستان است ، رفیقان باور داشته باشید در این بستر وسیع چه چیزی زیاد است راه برای مبارزه! "صادق شرفکندی") او به خوبی درک کرده بود که جمهوری اسلامی در بحران به سر میبرد، توانایی ادامه حرکت نظامی را به مانند گذشته ندارد، همچنین ابعاد مخرب جنگ 8 ساله بر اقتصاد ایران چنان فشاری را بر نظام وارد ساخته است که ادامه جنگ در مناطق کوردستان به صورت سراسری عملا غیر ممکن مینمود!
شرفکندی با تمام وجود اعقاد به مبارزه ی چند لایه در جنبش کوردستان داشت و این را ضامن پیروزی جنبش.
شخصیت شرفکندی آنگونه که همرزمان، کادرهای حزب دمکرات، دیگر رهبران جریانات سیاسی کوردستان و ایران تعریف میکنند، شخصیتی با ثبات، عملگرا، متعهد به آرمانهای انقلابی، با دسپلین مشخص حزبی و همچنین ریسک پذیر بوده است. شرفکندی جزء معدود رهبران سیاسی کوردستان است که توانایی ریسک بالا را همیشه داشته است. باید گفت ریسک کردن مشخصه ی ثابت در انقلاب به شمار می آید، هیچ انقلابی بدون داشتن توانایی ریسک پذیری را نمیتوان انقلابی متعهد در نظر گرفت، چون اساسا خود انقلاب بخشی از یک ریسک بزرگ است! شرفکندی به خوبی در مدت زمامداری خود به عنوان رهبر یک جریان انقلابی ریسک و اکت سیاسی را با هم ادغاام نمود که فعالیت مستمر نظامی، سیاسی در دوران دبیر کلی او خود گواه بر این مسئله است.
چنین خصائصی به وضوح باعث شد که جمهوری اسلامی ریسک بزرگی در رابطه با حذف یکی از مخالفین خود انجام دهد، حاکمیت به خوبی بر این مسئله واقف بود که با این ترور جامعه جهانی بصورت قاطعانه ای با چنین عمل جنایتکارانه ای برخورد خواهد کرد و میزان پیامدهای آن بیشتر از ترورهای قبلی خواهد بود.(در عمل هم چنین شد، بعد از ترور میکونوس کشورهای غربی به صورت آشکارا روابط دیپلماتیک خود را با جمهوری اسلامی متوقف کردند، حال اگر روابط پنهانی و غیر دیپلماتیکی وجود داشته است برمیگردد به سیاستهای دوگانه غرب در قبال دولتهای دیکتاتوری) اگر در رابطه با ترور دکتر قاسملو جناحهایی در داخل نظام دیکتاتوری جمهوری اسلامی موافق این ترور در آن زمان مشخص نبودند در رابطه با ترور شرفکندی تمام بدنه نظام جمهوری اسلامی موافق به انجام چنین عملیاتی بود!
جمهوری اسلامی به خوبی این نکته را درک کرده بود که مسئله ی کورد با وجود رهبریت صادق شرفکندی بر جنبش سیاسی – اجتماعی کوردستان میتواند دارای هزینه های بسیار بالایی باشد بنابراین حذف چنین شخصیتی بر جنبش میتواند حرکت قطار جنبش کوردستان را تا حد زیادی آهسته نماید!
متاسفانه جمهوری اسلامی توانست خود را از زیر بار ابعاد گوناگون سیاسی و اقتصادی که ترور میکونوس به وجود آورد خارج نماید! حاکمیت به دیکتاتوریت خود ادامه داد و متاسفانه جنبش سیاسی- اجتماعی کوردستان بعد از ترور دکتر صادق شرفکندی سرعت اش در ادامه ی راه کمتر شد، هرچند هیچگاه جمهوری اسلامی موفق به متوقف کردن جنبش سیاسی کوردستان حتی با وجود ترور رهبران اش نشد .
با این حال جنبش کوردستان به صورت عجیبی اجتیاج به رهبریتی دارد که همانند صادق شرفکندی بر ریسک کردن هرچه بیشتر در جریان انقلاب اصرار بورزد و در همان حال تعهد به نسبت کوردستان داخل جغرافیای ایران اساس تصمیم سیاسی اش باشد!
یاد و نام دکتر صادق شرفکندی، فتاح عبدلی، همایون اردلان، نوری دهکردی و تمام شهدای راه آزادی، دمکراسی، عدالتخواهی، برابری طلبی و جنبش سیاسی - اجتماعی کوردستان گرامی باد...

۱۳۹۴ شهریور ۲۰, جمعه

کورد، غم، موزیک

"انسان دیونوسوسی هر قالب و احساسی را به خود می پذیرد، او پیوسته در تغییر است. موسیقی آن طور که امروزه حسش می کنیم هیجانی مطلق است. یک نوع تخلیه عاطفی تمام عیار."
(نیچه)
موسیقی را میتوان پیونده های تمام عواطف انسان با لحظه ای که در آن سپری میکند در نظر گرفت! آن زمان که انسان در بیان عواطف اش به بن بست میرسد این موسیقی است که زبان بازگو کردن فضای درونی و سر ناگفته اش را برعهده میگیرد! موسیقی زبان بی زبان آدمی است که در بدترین لحظه ای که انسان از بازگو کردن واهمه دارد نقش اش را ایفا میکند. 
احساس سرچشمه ای در زمان دارد! زمان به وجود آورنده ی تمام عواطف احساسات و درونیات انسان است!
میتوان گفت هگل به بهترین وجه ممکن رابطه ی انسان و روح وموسیقی را تعریف کرده است، او معتقد است :از آن جا که موسیقی برخلاف هنرهای تجسمی، هنری است که برای دریافت از سوی مخاطب نیازمند گذر زمان است و باز از آن جا که روح نیز عنصری زمانمند محسوب می شود، بنابراین موسیقی این قابلیت را دارد که به طور مخصوص نماینده حیات روح باشد"
***
غم و کارکتر انسان شرقی
انسان شرقی در کل موجودی غمگین است! سیر تاریخی تحولاتی که بر انسان شرقی گذشته است به کاتالیزور بسیار پیچیده ای تبدیل شده است که شاهکاراش را خلق انسانی غمگین شرقی میتوان نام برد! در این میان میتوان گفت انسان کورد ید طولانی در غمگین بودن دارد! غم را میتوان بخشی از پتانسیلی دانست که انسان کورد را با هم جمع میکند! تراژدی چنان تاثیر مخربی بر روح این انسان گذاشته است که غم تبدیل میشود به زنجیری برای پیوند کورد با هم دیگر! این غم به وجود آمده از تراژدی است که ما را جمع میکند، در نظر بگیرید آنچنان که ما به عنوان انسان کورد در غمهای هم شریک میشویم هیچگاه در شادی توانایی شراکت را نداریم! انسان کورد "شریک غم میشود"! بارها این سخن به گوشمان خورده است: در سوگواری باید به یاد هم باشیم، در شادی زیاد مهم نیست! مثالهای فراوانی برای این نظر میتوان بیان کرد. آنچنان ما در سالگرد تراژدیهایمان حس همبستگی میگیرم در پیروزیهایمان آن حس را نداریم! آنچنان که یادی از کشتارهایمان میتواند مارا پیوند دهد هیچگاه در یادمان پیروزهایمان این پیوند را نمیتوانیم بنا نهیم!
انسان کورد موجودی بس غمگین است!
***
غم در موسیقی و ادبیات کورد به عنوان شاخصه ای مهم!
موسیقی و ادبیات کورد هم مانند روح خود انسان کورد اساسا جریانی غمگین دارد. در شادترین تمهای موسیقی کوردی که حقیقتا تم سریعی هم هست غمی نهفته پنهان میشود! کافی است یک بار به نهان موسیقی اش گوش دهید! موسیقی فاخر کورد دارای ضرب آهنگ غمگینی است و ژانر شاد اش کمتر مورد توجه فرار میگیرد!مخاطب اش هم قطعا کمتر! این نوع غم را میتوان در ادبیات شفاهی و نوشتاری کورد هم دید! تراژدی مرگ( سیدوان) تراژدی عشق(مه م و زین) تراژدی آزادی (قلعه ی دم دم) و ... تماما با پایانی غمگین به اتمام میرسند!
***
غم بخشی از ساختار درونی ماست! با آن زندگی میکنیم! از آن لذت مبیریم و به صورت مازوخیستی به آن عشق میورزیم! ما با غم زندگی میکنیم...!
***
موسیقی متن کارتون "بچه های کوه آلپ" حقیقتا یکی از بیادماندنی ترین موسیقهای متنی است که به شنیده ام! سرشار است از خاطرات، موزیکی که با گذر زمان هیچگاه تکراری نشد و در همان حال غم نهفته اش تنها چیزی که میتواند دقیقا حس درونی ام را بدون گفتن هیچ سخنی بیان کند!

۱۳۹۴ شهریور ۱۹, پنجشنبه

استفان و ماجرای مهاجرت!

فیلم "جانگوی آزاد شده " ی تارنتینو را نمیتوان بهترین کار او دانست اما در ژانری که به آن پرداخته است یکی از فیلمهای خوب این کارگردان به شمار می آید. فیلم سراسر برگفته از خون، اوج رذالت و خون خواهی انسانی، کشتار، برده داری، و همچنین عطش آدمی به آزادی است. 
با تمام این اوصاف تنها کارکتری که در فیلم برای من جای بحث داشت کارکتر "استفان" برده ی مورد اعتماد دی کاپریو بود!
استفان برده بود، به برده بودن خود افتخار داشت، برای اثبات برده بودن خود حاضر به انجام هر کاری بود تا رضایت خاطر ارباب فراهم شود.
استفان تنها کسی بود که برده را میشناخت و این شناخت را به خوبی به ارباب انتقال میداد ولو استفان اگر نبود هیچگاه ارباب به این صورت نمیتوانست در سرکوب برده ها موفق عمل کند!
داستان استفان، داستان تغییر ماهیت دادن شکل استفان از انسان به برده است! انسان برای استفاده از هر شیئی باید ماهیت آنرا بشناسد، نفی نماید و آنرا تغییر دهد. نفی ماهیت باعث تغییر شکل از انسان به برده است!برده داری تغییر ماهیتی و نفی است از انسان به موجودی عبد شده که با دست ارباب شکل داده میشود!
هرچند این رابطه(ارباب و برده) جریانی دو سویه دارد! ارباب برای بازی کردن نقش خود احتیاج به کارکتر برده دارد! ارباب به صورت عجیبی باید توسط برده شناسایی شود، این رابطه ی دو سویه است که ارباب را در طول تاریخ ارباب قرار میدهد و برده هم موقعیت خود را قبول میکند.
***
مهاجران در رابطه ای دو سویه ارباب و برده!
با عظیمت انسانی مهاجران کشورهای جنگ زده به مرزهای اروپا، این روزها فقط شاهد اعتراض جمعی از اروپاییان به ورود این مهاجران نیستیم! بلکه مهاجرانی که قبل از این عظیمت انسانی در اروپا اسکان داده شده اند هم به جمع مخالفان این کوچ انسانی پیوسته اند. مهاجرانی که خود بخشی از جامعه ی دیاسپورای شرقی هستند. جامعه ای که هنوز در چشم اروپا به بخشی از جوامع عقب افتاده در نظر گرفته میشوند!
بسیاری از همین مهاجرین به صورت عجیبی در رابطه ای ارباب بردگی با انسان اروپایی قرار گرفته اند! باید دست به تحقیر، قبح، مخالفت در برابر دیگر هم جغرافیایی های خود بزنند تا در چشم موجود اروپایی به انسانی حق شناس دیده شوند! موجوداتی که سرشار هستند از سپاسگذاری که در جغرافیای اروپایی اجازه ی زندگی یافته اند! انسان دیاسپورای شرقی به صورت هیستریکی در جهارچوب فرهنگ ارباب- بردگی حل گشته است! فرهنگی که ارباب با وجود تمام این کم خود پنداری اما هنوز او را جزئی از جامعه ی زامبی گونه ی شرقی میپندارد. برای انسان اروپایی فرقی میان مهاجر این روزها که از جنگ رهسپار مرزهای آرام اروپا و مهاجری که قبل از بحران راهی قاره ی سبز شده است وجود ندارد!
در بطن این نگاه کم خود پندارانه میتوان ترحم ارباب آسا و همچنین کم پنداری برده را مشاهده کرد.
هگل معتقد است : "که ارباب تنها کسی نیست که خود را ارباب می پندارد بلکه بنده نیز او را چنین تعریف میکند، هرچند این رابطه دو سویه نیست و ارباب واقعیت و شرف انسانی برده را نمی شناسد!"
انسان اروپایی به هردو (دیاسپورای قبل از موچ مهاجرت هم اکنون و دیاسپورای فراری از خاورمیانه) بر اساس نگاهی ترحم آمیز و زامبی گونه نگاه میکند! فرقی میان هیچکدام وجود ندارد در بازشناسی اروپایی هردو موجوداتی کله سیاه تعریف میشوند! اما انسان شرقی برای اینکه خود را از بطن جامعه ی شرقی خویش دور کند باید در فرهنگ انسان اروپایی دمکرات حل شود!
فرهنگی که به تعرف آلن بدیو*1 جهان اروپایی و انسان اروپایی دست بالا را دارد، دیگران فقط موجوداتی هستند که در چهارچوب جغرافیایی که برای بقا میجنگند، در فضایی از جنگ، قحطی، دیوار و اوهام زندگی میکنند! این انسانها رهسپار سرزمین دمکراتها شده اند، دمکراتهایی که خود را فرمانروای جهان میخوانند و نیازمند کار ما!
بدیو توضیح میدهد "یک دمکرات شما را دوست ندارد بلکه یک رابطه ی درون گروهی وتعلق خاطر سیاسی نسبت به انسان دمکرات وجود دارد! یک انسان دمکرات فقط یک انسان دمکرات را دوست دارد! برای دیگرانی که از منطقه ی قحطی زده آمده اند، کمپها، مراقبتهای ویژه ی پلیسی، تحقیر امری ضروری است و باید این انسان شرقی در مرزهای دمکرات بودن حل شود!"
همین حل شدن دلیل قانع کننده ایست که موجود مهاجر قبل از بحران مهاجرت دست به تحقیر هم جغرافیایی خود بزند! به شدت واهمه دارد که مبادا سیل عظیم انسانی مهاجر تاثیر در زندگی او داشته باشد و دمکرات اروپایی را وادار نماید ترحم خویش را به نسبت او کم کند! در حالی در بطن موضوع نگاه اروپایی به او و مهاجر جدید یک نگاه است! موجودات فراری از جنگ، عقب افتاده، تروریست، در همان حال نیروی کار ارزان قیمتی که پویایی اقتصاد بحران زده ی این روزها را نوید میدهند!
موجود شرقی تا آنهنگام که به برده بودن خود پی نبرد و در همان حال سعی در شناخت خویش نداشته باشد نمیتواند از چهارچوب برده بودنی که برای خود ساخته است بیرون آید! این مهاجر است که تعریفی از خود برای اروپایی بازگو میکند! انسان دمکرات بر اساس نوع برخورد مهاجر با هم سرنوشت خود روابط اش را مکانیزه میکند!
کله سیاه بودن تعریفی صرف اروپایی برای مهاجر نیست بلکه قسمتی از آن برگفته از تعریفی است که خود مهاجر برای خود چهارچوب بندی کرده است...
***
1:بدیو.آلن.نشان دمکراتیک.دمکراسی در کدام وضعیت. ترجمه بابک فراهانی. نشر از گروه منجنیق